munkatı` hadis

MUNKATI' HADİS

Genel Tarif: Senedin neresinden olursa olsun ve düşen ravi sayısı kaç olursa olsun senedinde ınkıta olan her hadis munkatıdır. Muttasılın zıddıdır. Sahabe de olsa böyledir. Şafii, ibn Abdilberr bu tanımla kullanırlar. İbnu Abdilberr'in tanımında sahabiye nisbet edilen "mevkuf", Tabiin'e nisbet edilen "maktu" hadislerde "munkatı" içinde kabul edilir. Bu tanımı benimsemeyenler vardır. Tabiiye gelinceye kadar "muttasıl" olan bir hadis Ebu Bekr el-Bedrici (ö. 301 )e göre "munkatı" iken, İbnu Abdilberr'e göre "munkatı" değildir. Burada "munkatı maktu" ya da "maktu" tabirini kullanmak daha doğru olur. İbnu Salah ise "munkatı" lafzı ile "Qale Rasulullah" ile başlayan isnadsız hadisleri kasdeder.

Sahabeye ulaşmadan önce senedin herhangi bir yerinden sadece bir ravisi düşen hadistir. Peşpeşe iki ravi düşerse "mu'dal", sahabe düşerse "mürsel" olur. Peşpeşe olmaksızın senedin değişik yerlerinden birer ravi düşerse yine hadis "munkatı' " sayılır.

"Muan'an" hadisler hadiscilerin icmaıyla ravi "müdellis" olmamak şartıyla "muttasıl" sayılmıştır.

"Inkıta" "zahir" ya da "hafi" olabilir.

Hanefiler birde "manevi ınkıta"dan bahsederler: Burada hadisin manasına "muarız" bir delil vardır. Qur'an ya da meşhur bir sünnete muhalefet, umumi belvaya aykırılık , ilk asırlarda bu hadisle amel edilmemesi gibi.. Veya ravide fısk, heva sahibliği gibi kusurların olması da bu hadisi "manen munkati" kılar.

Bakınız: (Sahabe, tabiin, din, hadis-i şerif, dil, sünnet, rasûl, resûlu`llah, fısk)